31 maja 2025 gościliśmy w Gdańsku z okazji organizowanego już po raz szósty Święta Wolności i Praw Obywatelskich. Przez weekend prawie 200 organizacji pozarządowych z całej Polski tworzyło Strefę Społeczną, w której prezentowało swoje działania, zapraszało do różnych aktywności na swoich stoiskach, organizowało panele dyskusyjne.

W tym roku zaprosiliśmy uczestników wydarzenia do wysłuchania panelu ,,Głosy kobiet z Północy – o skandynawskiej literaturze feministycznej”, którego gościnią była tłumaczka ze szwedzkiego i norweskiego, Justyna Czechowska, a rozmawiała z nią redaktorka naczelna biblioteki Wolne Lektury, dr Aleksandra Sekuła. Rozmówczynie rozważały różnice między Szwecją a Polską w rozumieniu i podejściu do kwestii wolnościowych w ogóle, omawiały obecność literatury skandynawskiej w Polsce oraz prezentowały twórczynie, których teksty składają się na projekt ,,Feministyczne inspiracje. Nowe przekłady literatury skandynawskiej”.

Wyprawa pod psem to zabawna i wzruszająca powieść przygodowa napisana przez Kornela Makuszyńskiego, wydana w roku 1936. Pokazuje wielką siłę przyjaźni, lojalności i odwagi, niezłomności w najtrudniejszych chwilach. Uczy młodych czytelników wrażliwości, dobroci, otwartości na świat i zrozumienia dla zwierząt. Powieść od dziś dostępna jest na Wolnych Lekturach.

Trzej 16-latkowie, szkolni przyjaciele z jednej klasy, Zdzisław, Zenobi i Zbyszek, wyruszają w wakacyjną podróż po Polsce. Pakują plecaki, zabierają na wyprawę namiot, prowiant i skromne oszczędności. W wędrówce towarzyszy im czarny kudłaty pies Apasz, wierny kompan Zbyszka. Sprytne, nieustraszone psisko, wcześniej bezpański postrach swoich miejskich pobratymców, porywacz kur i kaczek, przysporzy przyjaciołom niemało kłopotów.

Już za kilka dni spotkamy się ponownie w Gdańsku na Święcie Wolności i Praw Obywatelskich! Od 31 maja do 4 czerwca Gdańsk ponownie stanie się centrum międzynarodowej refleksji nad przyszłością demokracji, solidarności i praw człowieka. A 31 maja i 1 czerwca prawie 200 organizacji pozarządowych stworzy Strefę Społeczną. Po raz kolejny Wolne Lektury będą częścią tego Święta. W tym roku zapraszamy Was na spotkanie z Justyną Czechowską, tłumaczką z języka szwedzkiego, autorką przekładów z naszej kolekcji „Feministyczne inspiracje. Nowe przekłady literatury skandynawskiej„. Rozmowę poprowadzi dr Aleksandra Sekuła, redaktorka naczelna Wolnych Lektur. Spotkanie odbędzie się 31 maja o godz. 15:00 w 100cznii przy ul. ks. J. Popiełuszki 5 w Gdańsku.

Strefa Społeczna pełna będzie innych wydarzeń, będą to między innymi debaty główne, występ „Klubu Komediowego”, wystawa „Oczy Wojny”, warsztaty i debaty organizacji pozarządowych, strefa dziecięca. Koniecznie zajrzyjcie do programu Święta Wolności i Praw Obywatelskich: https://4czerwca.gdansk.pl/.

Nowość w katalogu audiobooków Wolnych Lektur – powieść gotycka Król zamczyska Serweryna Goszczyńskiego. Czyta Joanna Domańska.

W malownicze okolice Krosna, w pobliże popadłego w ruinę tajemniczego zamczyska przyjeżdża młody narrator utworu. Spotyka tam zagadkową postać, silnie z zamkiem związaną, niejakiego pana Machnickiego, który wśród miejscowej szlachty uchodzi za wariata, ale przybysz ma poczucie, że „w tym szaleństwie jest metoda”… Zamek, choć podupadły, wciąż owiany jest dawną chwałą i jawi się zarówno szaleńcowi jak i romantycznemu poecie-wędrowcowi jako alegoria Polski.

22 maja 1859 w Edynburg urodził się Arthur Conan Doyle, znany przede wszystkim jako twórca powieści i opowiadań kryminalnych, które łączy jeden bohater: Sherlock Holmes. W dorobku pisarza są cztery powieści opisujące przygody słynnego detektywa (Studium w szkarłacie, Pies Baskerville’ów, Znak czterech, Dolina trwogi — wszystkie dostępne są na wolnelektury.pl) oraz 56 opowiadań. Kolejne z nich — Człowiek z blizną — udostępniamy dziś na Wolnych Lekturach.

,,Niedokończony poemat” powstawał w latach 1838-1852 i w zamyśle autora miał stanowić preludium ,,Nie-boskiej komedii”, jej dopisaną później pierwszą część. Od teraz dostępny jest na Wolnych Lekturach.

Dzieje młodzieńczego wtajemniczenia w świat — rozpoznania własnej pozycji oraz mechanizmów rządzących historią i polityką.

15 maja 1891 roku urodził się Michaił Bułhakow, autor Mistrza i Małgorzaty, jednego z najważniejszych dzieł literackich XX w. Jakiś czas temu informowaliśmy naszych czytelników o rozpoczęciu tłumaczenia Mistrza i Małgorzaty. Przekład zostanie udostępniony na Wolnych Lekturach w drugiej połowie 2026 roku, ale już dziś chcielibyśmy przedstawić sylwetkę tłumaczki, Małgorzaty Buchalik.

Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie odbędą się w dniach od 15 do 18 maja br.  w Pałacu Kultury i Nauki, na placu Defilad i w Muzeum Sztuki Nowoczesnej. W największym literackim wydarzeniu tego roku weźmie udział ponad 600 wystawców i wielu znakomitych twórców z Polski i 19 innych krajów: Republiki Korei, Bułgarii, Chin, Chorwacji, Czech, Filipin, Francji, Hiszpanii, Litwy, Niemiec, Norwegii, Pakistanu, Singapuru, Turcji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii, Włoch, Wolnej Białorusi reprezentowanej przez niezależnych autorów i wydawców oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Wolne Lektury w tym roku również biorą udział w tym wydarzeniu – spotkać nas będzie można w namiocie R na stoisku R5. Na naszym stoisku będzie można wziąć udział w konkursie poetyckim i wygrać czytniki firmy inkBOOK.

Pięć pestek pomarańczy to piąte z opowiadań Arthura Conana Doyle’a o Sherlocku Holmesie, opublikowane podobnie jak poprzednie i następne w „The Strand Magazine”, miesięczniku, który dzięki historiom o słynnym detektywie osiągnął swoje największe nakłady. Od dziś dostępne jest na Wolnych Lekturach.

Kiedy żona doktora Watsona wyjechała do ciotki, doktor przeprowadził się na kilka dni do swojego dawnego mieszkania i spędzał czas w towarzystwie Sherlocka Holmesa. W burzliwą noc na Baker Street zjawia się młody człowiek, John Openshaw. Przejechał kilkadziesiąt kilometrów, by prosić o pomoc słynnego detektywa. Jego życiu zagraża nieznane, nieuchwytne niebezpieczeństwo.

John Openshaw jako nastolatek za zgodą ojca wychowywał się u swego stryja Eliasa, bezdzietnego odludka, który zaszył się w wiejskim ustroniu. Pewnego dnia stryj otrzymał wysłany z Indii list, oprócz zagadkowego podpisu na kopercie zawierający tylko pięć wyschniętych pestek pomarańczy. Przerażony stryj uznał przesyłkę za zapowiedź śmierci. Kilka tygodni później został znaleziony martwy, a władze orzekły samobójstwo. Posiadłość odziedziczył ojciec Johna Openshawa, Joseph, który po roku otrzymał list z pięcioma pestkami pomarańczy i takim samym podpisem. Zlekceważył wiadomość, uznając ją za złośliwy żart. Trzy dni później nie żył, a jego śmierć wyglądała na nieszczęśliwy wypadek. Tym razem taki sam list otrzymał młody John Openshaw.

Sherlock Holmes doradza młodzieńcowi jak najszybszy powrót do domu i podjęcie wskazanych działań. Czy znakomity detektyw zdoła jednak na czas rozwiązać zagadkę i uchronić go od śmierci?

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Rafał Dylong, Monika Kępska, Wojciech Kotwica.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Na Wolnych Lekturach udostępniliśmy kolejny dramat Gabrieli Zapolskiej, autorki między innymi Moralności Pani Dulskiej. Panna Maliczewska to opowieść o ambitnej, młodej, pełnej pasji i determinacji aktorce, która wzbudza drapieżcze instynkty w wyrachowanym i obłudnym otoczeniu.

Stefka Maliczewska, chcąc spełnić marzenie o karierze scenicznej, musi odnaleźć się w warunkach społeczno-ekonomicznych opartych na nierównościach. Aby znaleźć pracę w teatrze, przyjechała ze wsi do miasta i wraz ze swoją siostrą (grającą w tym układzie rolę garderobianej) wynajmuje miejsce do spania u Anny Żelaznej — starszej, sfrustrowanej, chciwej praczki. Ta również nie posiada dużych zasobów materialnych, ma za to bardziej „realistyczne” podejście do świata, przez co staje się trybem w społecznej machinie patriarchatu działającej tak, by osoby podobne Maliczewskiej pozbawić złudzeń, wykorzystać i zmiażdżyć.