Tygodnik „Przegląd” opublikował długi i bardzo rzetelny artykuł o Wolnych Podręcznikach, Wolnych Lekturach i ruchu otwartej edukacji. Czytamy m. in.: Wolne Podręczniki powstają w sposób zupełnie odmienny od tradycyjnych książek. W ich tworzeniu wykorzystywany jest skrypt znany użytkownikom Wikipedii. Podręczniki powstają w przestrzeni wirtualnej, ich treść jest umieszczona na stronie internetowej i może być modyfikowana przez każdego użytkownika projektu. Weźmy jako przykład obecnie powstający podręcznik matematyki: jeden autor napisał wstęp tłumaczący, czym są funkcje, drugi zrobił korektę, trzeci wstawił wykres, a czwarty opisał rolę funkcji w życiu codziennym. Przypomina to proces powstawania Wikipedii, z dwiema istotnymi różnicami. Po pierwsze: wolontariusze programu Wolne Podręczniki spotykają się również w tzw. realu, czyli na tradycyjnych seminariach przeznaczonych dla autorów podręczników. Druga różnica – jeszcze istotniejsza – efekty pracy wolontariuszy będą poddawane ocenie merytorycznej, takiej samej jak wszystkie inne podręczniki. […] Ażeby otwarta edukacja stawała się rzeczywistością, potrzeba nie tylko zmian prawnych, grona wolontariuszy zapaleńców oraz woli politycznej. Konieczne będzie przełamanie oporu lobby czerpiącego – jak wydawcy podręczników – całkiem pokaźne zyski z działalności w branży edukacyjnej. Nie sposób powiedzieć, czy idee opisane powyżej są możliwe do realizacji w całości, czy też tylko pewne ich elementy na trwałe zmienią edukacyjną rzeczywistość. Trzeba jednak pamiętać o tym, że dostęp do kultury jest konstytucyjnie zagwarantowanym prawem każdego obywatela. Warto to prawo egzekwować.

W ostatni weekend przedstawialiśmy projekt Wolne Podręczniki na zjeździe Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki w Kielcach. W piątek 1 lutego podczas wykładu opowiedziliśmy o Wolnych Podręcznikach i ruchu Otwartych Materiałów Edukacyjnych. Pokazaliśmy też film „Czy wiesz, że…” bijący obecnie rekordy popularności na Youtube. W niedzielę 3 lutego od rana rozstawiliśmy stolik informacyjny z ulotkami o podręczniku do matematyki, które rozdawaliśmy chętnym. Po południu zaś odbyliśmy dwie tury warsztatów dla nowych autorów, których pojawiało się – i mamy nadzieję że z nami zostanie – bardzo wielu.

22 stycznia na całym świecie ogłoszono oficjalnie tekst Deklaracji Kapsztadzkiej. W Polsce jej fragmenty opublikowała Gazeta Wyborcza, informacje zamieściła prasa nauczycielska, a poparcie dla jej ideałów ogłosił szereg instytucji i osób publicznych.

Kapsztadzka Deklaracja Otwartej Edukacji jest częścią dynamicznego ruchu. Jego celem jest uczynienie materiałów edukacyjnych dostępnymi dla każdego, niezależnie od dochodów czy miejsca urodzenia. Deklaracja zachęca nauczycieli i studentów z całego świata do dzielenia się, remiksowania, tłumaczenia i wolnego wykorzystywania materiałów edukacyjnych przez internet – aby uczynić edukację bardziej
dostępną, efektywną i elastyczną.

– Dzięki otwartej edukacji każda osoba na Ziemi może mieć dostęp i jednocześnie wzbogacać gigantyczne zasoby wiedzy – powiedział Jimmy Wales, założyciel Wikipedii oraz Wikii i jeden z autorów Deklaracji. – Każdy z nas może innych czegoś nauczyć, każdy z nas może się nauczyć czegoś nowego.

Zdaniem autorów Deklaracji nauczyciele, studenci i społeczeństwo odniosą ogromne korzyści, jeśli wydawcy i rządy państw uczynią materiały edukacyjne finansowane ze źródeł publicznych wolno dostępnymi w internecie. To da uczniom nielimitowany dostęp do wysokiej jakości, ciągle ulepszanych pomocy naukowych.

Otwarta edukacja łączy nauczanie, uczenie się i opartą na współpracy kulturę internetu. Oznacza tworzenie i dzielenie się się materiałami wykorzystywanymi w klasach szkolnych, ale też zwraca uwagę na nowe podejście do procesu nauczania, w którym ludzie uczą się wspólnie tworząc i kształtując wiedzę. Już teraz w internecie dostępnych jest ponad 100 tysięcy różnych otwartych materiałów edukacyjnych.

Deklaracja powstała jako rezultat spotkania trzydziestu liderów otwartej edukacji w Kapsztadzie, Południowa Afryka, zorganizowanym w zeszłym roku przez Open Society Instutute i Shuttleworth Foundation. Uczestnicy zdefiniowali kluczowe strategie dla rozwoju otwartej edukacji. Zachęcają
też innych do dołączenia, i podpisania Deklaracji.

– Otwieranie edukacji nie oznacza tylko czynienia edukacji bardziej dostępną. Chodzi także o oparcie edukacji o współpracę między ludźmi, elastyczność i treści ważne w miejscowym kontekście – powidział Mark Shuttleworth, pierwszy kosmonauta z Afryki i twórca Ubuntu Linux (nagranie jego wystąpienia) – Linux był sukcesem, bo dawał możliwość adaptacji do potrzeb. Ten sam rodzaj sukcesu jest możliwy dla
otwartej edukacji.

W Polsce deklarację poparli m. in.: Marek Borowski (poseł, SDPL), Kinga Dunin, Izabela Filipiak, Bronisław Geremek (poseł PE), Lidia Geringer de Oedenberg (poseł PE), Maria Janion, Igor Janke (Rzeczpospolita), Grażyna Staniszewska (poseł PE), Sergiusz Kowalski, Witold Kranas (OEIiZK), Danuta Kuroń (Uniwersytet Ludowy w Teremiskach), Liga Kobiet Polskich, Jarosław Lipszyc (wolnepodreczniki.pl), Danuta Majewska (wgimnazjum.pl), Magda Mosiewicz (Zieloni 2004), Marek Niezgódka (ICM Uniwersytet Warszawski), Jan Andrzej Nikisch (Poznańska Fundacja Bibliotek Naukowych), Sławomir Sierakowski (Krytyka Polityczna), Stowarzyszenie Homo Faber, Kazimiera Szczuka, Alek Tarkowski (Creative Commons Polska), Krzysztof Tyszkiewicz (poseł, PO).

Wolne Podręczniki wzięły aktywny udział w kształtowaniu i promocji Deklaracji.

W sobotnim wydaniu gazety Życie Warszawy opublikowano duży materiał o Wolnych Podręcznikach:

Tylko 30 zł – tyle mógłby kosztować komplet podręczników. Niewykluczone, że już niedługo komplet podręczników zamiast 300 zł, będzie kosztował dziesięć razy mniej. Krzysztof Tyszkiewicz z PO chce przekonać resort edukacji, by poparł pisanie podręczników przez wolontariuszy.

Warszawski parlamentarzysta w najbliższym czasie wystąpi do ministerstwa edukacji z interpelacją w tej sprawie. – Podręczniki są zdecydowanie za drogie. A my powinniśmy robić wszystko, by ułatwiać dostęp do wiedzy, zwłaszcza dzieciom z najbiedniejszych rodzin – mówi Krzysztof Tyszkiewicz z PO.

[…] – Wprowadzenie wolnych podręczników niesie ze sobą dwie korzyści. Po pierwsze, nauczyciele mają realny wpływ na tworzenie podręczników, na których pracują. Po drugie, obniża się w ten sposób bariery dostępu do edukacji, ponieważ dzięki wolnym licencjom każdy będzie mógł dany podręcznik wydrukować, powielać i dystrybuować – mówi Jarosław Lipszyc, prezes Fundacji Nowoczesna Polska prowadzącej projekt wolnepodreczniki.pl.

Więcej, w tym opinie nauczycieli, wydawców i innych polityków, na stronach Życia Warszawy.

W sobotę 12 stycznia organizujemy w siedzibie Fundacji szkolenie z obsługi oprogramowania wiki m. in. dla członków żoliborskiego oddziału Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki. Podczas spotkania omówimy podstawy obsługi wiki i podzielimy zadania przy pisaniu podręcznika do matematyki. Spotkanie ma charakter otwarty: zapraszamy wszystkich zainteresowanych – i tych chętnych do pisania podręcznika do matematyki, i tych, którzy chcą się po prostu dowiedzieć czegoś o wiki.

Szkolenie odbędzie się w siedzibie Fundacji przy ul. Marszałkowskiej 84/92 lok. 125 (wejście od Nowogrodzkiej) w sobotę 12 stycznia 2008 o godz. 10.00. Pytania prosimy przesyłać na adres fundacja@nowoczesnapolska.org.pl

Projekt Wolne Podręczniki zostanie przedstawiony na XVII Krajowej Konferencji Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki. Konferencja pod hasłem „Dajmy szansę matematyce”odbędzie się w Kielcach w dniach od 1 do 4 lutego 2008 r. (od piątku do poniedziałku). Pochwalimy się na niej, jak postępują prace nad podręcznikiem do matematyki, i przeprowadzimy dwa warsztaty z obsługi oprogramowania wiki. Szczegółowy program konferencji już wkrótce. Zapraszamy!

Kapsztadzka Deklaracja Otwartej Edukacji jest wezwaniem do udostępniania materiałów edukacyjnych na otwartych zasadach w internecie, aby uczynić edukację bardziej dostępną i efektywniejszą. Tekst deklaracji po polsku jest już dostępny na oficjalnej stronie internetowej deklaracji.

W tworzenie deklaracji zaangażowało się kilkadziesiąt uczelni, stowarzyszeń i fundacji starających się o polepszenie jakości i dostępności edukacji na całym świecie. Stoi za nią autorytet Open Society Institute i Shuttleworth Foundation. W Polsce poparła ją już m. in. prof Maria Janion.

Oficjalna publikacja tekstu deklaracji wraz z podpisami przewidziana jest na 21 stycznia 2008 roku. W Polsce starania o poparcie dla deklaracji koordynuje nasza Fundacja.

Poprzeć deklarację można wypełniając formularz dla osób indywidualnych bądź dla organizacji. Gorąco zachęcamy do podpisania tego dokumentu.

Podczas niedzielnej debaty w programie „7 dzień tygodnia” Moniki Olejnik w Radio Zet premier Waldemar Pawlak przy okazji dyskusji o mundurkach szkolnych wezwał do wspierania projektu Wolne Podręczniki. – […] środki powinny być przekazane na przykład na wspieranie zakupu tanich podręczników czy na przykład na taki program – który jest realizowany przez organizacje pozarządowe – Wolne Podręczniki, czyli dostępne zupełnie za darmo. To są inicjatywy, które warte są poparcia – powiedział premier. Fragment o Wolnych Podręcznikach można ściągnąć jako plik .mp3.

We wrześniu tego roku odbyło się w Kapsztadzie (RPA), z inicjatywy Open Society Institute i Shuttleworth Foundation, spotkanie projektów otwartej edukacji z całego świata. Jego efektem jest kolektywne stworzenie Kapsztadzkiej Deklaracji Otwartej Edukacji, opisującej wizje i zadania stojące przed edukacją czasów społeczeństwa informacyjnego. Jest już dostępna pierwsza, robocza wersja tego dokumentu. Oficjalna publikacja ostatcznej wersji deklaracji przewidziana jest na styczeń 2008 roku. Na razie tłumaczymy na polski tekst deklaracji – jeśli znasz angielski, pomóż nam to robić na wiki. Kolejnym etapem będzie zabieganie o podpisy pod deklaracją u osób i instytucji. Kapsztadzka Deklaracja Otwartej Edukacji jest śmiałym i wizjonerskim dokumentem, pokazującym w jaki sposób projekty takie, jak Wolne Podręczniki i Wolne Lektury , mogą zmieniać świat – na lepsze.