Pani Marta Oulie Sigrid Undset znana jest w historii literatury norweskiej jako powieść o zdradzie. Już pierwsze zdanie książki — „Byłam niewierna mężowi” — sygnalizuje ten często komentowany w ówczesnej Norwegii temat. Pierwsze polskie tłumaczenie powieści Fru Marta Oulie autorstwa Katarzyny Tunkiel dostępne jest już na Wolnych Lekturach. Przekład został wykonany w ramach projektu „Feministyczne inspiracje. Popularyzacja skandynawskiej literatury feministycznej” i dostępny jest na Licencji Wolnej sztuki 1.3.

Od 1 października 2023 roku realizujemy projekt „Feministyczne inspiracje. Popularyzacja skandynawskiej literatury feministycznej”, w ramach którego tłumaczymy na język polski osiem dzieł literackich z języka szwedzkiego oraz dwa z języka norweskiego. Dzięki temu przybliżymy polskim czytelnikom i czytelniczkom literatury klasycznej szwedzkie i norweskie autorki, których twórczość znajduje się już w domenie publicznej. Dziś na Wolnych Lekturach udostępniliśmy pierwsze tłumaczenie – zapraszamy do przeczytania tomu opowiadań Zdarzyło się po drodze Agnes von Krusenstjerna. Autorką pierwszego tłumaczenia na język polski tomu Händelser på vägen jest Justyna Czechowska.

22 maja 1859 w Edynburgu urodził się Arthur Conan Doyle, szkocki pisarz, czołowy przedstawiciel nurtu powieści detektywistycznych, twórca postaci Sherlocka Holmesa. Holmes po raz pierwszy pojawił się w powieści Studium w szkarłacie, wydanej w 1887 roku. Łącznie Conan Doyle napisał 4 powieści (Studium w szkarłacie, Pies Baskerville’ów, Znak czterech, Dolina trwogi) i 56 opowiadań o Holmesie. W kolekcji „Sensacja! Kryminał!” od dziś dostępne jest kolejne opowiadanie o genialnym detektywie – Cętkowana wstęga.

Stare domostwo Stoke Moran kryje wiele tajemnic. Wyjaśnić je może, dzięki wybitnemu zmysłowi obserwacji i analizy, tylko Sherlock Holmes.

Szaleństwo Almayera to pierwsza z powieści Josepha Conrada, rozgrywająca się w egzotycznej scenerii tropikalnej wyspy Borneo. Romansowo-przygodowa fabuła koncentruje się na życiu holenderskiego kupca Kaspara Almayera i jego relacji z córką Niną, pochodzącą ze związku z miejscową Malajką. Powieść w tłumaczeniu Anieli Zagórskiej od dziś dostępna jest na Wolnych Lekturach.

Z okazji 81. rocznicy powstania w warszawskim getcie opublikowaliśmy wiersz Juliana Tuwima pt. Matka.

Adela Tuwim (1872–1942), matka poety, pochodziła z łódzkiej żydowskiej rodziny zasymilowanej już od kilku pokoleń. Tuwim, jak sam pisał, właśnie jej zawdzięczał zamiłowanie do poezji. Cierpiała na zaburzenia nerwicowe, które wzmagał nasilający się w l. 30. XX w. antysemityzm. Po próbie samobójczej, do której prawdopodobnie przyczyniła się śmierć jej męża, ojca Juliana Tuwima, została umieszczona w ośrodku leczenia nerwic, w tzw. Zofiówce, w Otwocku. W czasie Zagłady jako prywatna pacjentka mieszkała prawdopodobnie poza terenem getta, przy ul. Ceglanej, a następnie przy ul. Reymonta 1 (obecnie 7). W trakcie likwidacji getta w 1942 r. została jednak odnaleziona przez nazistów i zamordowana, a jej ciało wyrzucono przez okno. Jej zwłoki zostały zakopane najpierw na terenie posesji. W czasie akcji likwidacyjnej Niemcy zamordowali ok. 2 tys. osób narodowości żydowskiej, a ok. 8 tys. wywieźli do obozu zagłady w Treblince. W tym czasie Tuwim przebywał w Ameryce. Wiadomość o śmierci matki dotarła do niego dopiero w 1946 r., chociaż już wcześniej przypuszczał, że podzieliła los milionów Żydówek i Żydów, czemu dał wyraz m.in. dedykując tekst My, Żydzi Polscy następująco „Matce w Polsce lub najukochańszemu Jej cieniowi”. Po powrocie do Polski z wojennej emigracji Julian Tuwim przeniósł zwłoki matki do rodzinnego grobowca w Łodzi na tzw. nowym cmentarzu żydowskim.

Publikację sfinansowano ze środków z 1,5%. Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Aleksandra Sekuła i Maria Świetlik.

Na okładce wykorzystano portret nieznanej kobiety ze zbioru negatywów szklanych nieznanego zakładu fotograficznego z okolic Warszawy i Otwocka z l. ok. 1930-1939 (ze zbiorów Centralnej Biblioteki Judaistycznej).

22 kwietnia przypada rocznica śmierci Piotra Chmielowskiego, historyka literatury, encyklopedysty, tłumacza, profesora Uniwersytetu Lwowskiego. Chmielowski był tłumaczem powieści Lata nauki Wilhelma Meistra oraz Lata wędrówki Wilhelma Meistra, czyli wyrzekający się Goethe’go. Druga część dostępna jest od dziś na Wolnych Lekturach.

Lata wędrówki… to utwór o szkatułkowej konstrukcji, stylistycznie zawieszony w intelektualnej przestrzeni pomiędzy brazylijską telenowelą a esejem filozoficznym — gdyby nie był to wczesny romantyzm, powieść z powodzeniem mogłaby uchodzić za postmodernistyczną.

Pierwsza publikacja z naszego nowego projektu „Kolekcje edukacyjne twórców przechodzących do domeny publicznej, lektur szkolnych oraz Starego Testamentu” dostępna jest już na Wolnych Lekturach! Zapraszamy Was do lektury opowiadania grozy Edgara Allana Poe’go Przedwczesny pogrzeb w tłumaczeniu Stanisława Wyrzykowskiego.

Udostępniliśmy dziś czytelnikom i czytelniczkom Wolnych Lektur kolejną powiastkę filozoficzną Woltera. Białe i czarne rozgrywa się w egzotycznej scenerii Persji i Indiii i osnuta jest wokół koncepcji irańskiego dualizmu.

Główny bohater, młody Rustan, jest synem perskiego arystokraty z prowincji Kandahar. Rodzina Rustana zaplanowała już jego małżeństwo z odpowiednią panną, kiedy na nieszczęście na wielkim targu w Kabulu młodzieniec spotyka księżniczkę Kaszmiru. Przybyła tam ze swym ojcem, poszukującym skradzionych mu ze skarbca dwóch najcenniejszych przedmiotów: wielkiego diamentu z wyrytym wizerunkiem jego córki oraz dzirytu o nadzwyczajnych własnościach. Stary książę nie wie, że broń i diament ukradł jego fakir, który wręczył je księżniczce, przykazując, by troskliwie ich strzegła, gdyż od nich zależy jej los.

Kolekcja dialogów Platona w tłumaczeniu Władysława Witwickiego znajdująca się na Wolnych Lekturach powiększyła się o kolejna pozycję. Od dziś w naszej Biblioteczce filozoficznej dostępny jest najbardziej wymagający i enigmatyczny z tekstów Platona – Parmenides.

Czym jest zagadkowe „Jedno”, nad którym zastanawiają się rozmówcy w drugiej części dialogu? Czy jest czysto językowym abstraktem, który błędnie traktują jak realnie istniejący byt? Dlaczego autor nie zajmuje stanowiska wobec licznych paradoksów, jakie wysnuwają z założeń na temat owego Jedna?

Dzięki wsparciu naszych czytelników i czytelniczek mogliśmy opublikować powieść Szatan z siódmej klasy Kornela Makuszyńskiego. Książka od dziś dostępna jest na Wolnych Lekturach.

Adam Cisowski, uczeń przedostatniej klasy warszawskiej szkoły średniej, odkrywa tajemną metodę, według której nauczyciel historii, profesor Gąsowski, wyznacza uczniów do przepytania w danym dniu. Koledzy z klasy Adama są dzięki temu zawsze dobrze przygotowani do odpowiedzi. Niestety pewnego dnia poczciwy profesor Gąsowski popełnia błąd i sprawa wychodzi na jaw.