W związku z 80. rocznicą wybuchu powstania w getcie warszawskim, przypadającą na 19 kwietnia 2023 roku, udostępniliśmy na Wolnych Lekturach wiersze poetek – kobiet i dziewczynek – które pisały poetyckie świadectwa losu ludności żydowskiej pod nazistowską okupacją. Dostępne są one na Wolnych Lekturach w kolekcji „Poetki Zagłady”. Dziś, w rocznicę wysadzenia Wielkiej Synagogi w Warszawie, udostępniamy te wiersze do wysłuchania w interpretacji Joanny Niemirskiej. Wysadzenie Synagogi 16 maja 1943 przez Jürgena Stroopa było ostatnim aktem niszczenia przez Niemców getta żydowskiego w Warszawie.

W kolekcji udostępniliśmy dziś również nowy wiersz – Samobójstwo Wandy Sieradzkiej, poetki, autorki tekstów piosenek i scenariuszy telewizyjnych, dziennikarki, tłumaczki. Poetka zmarła w 2008 roku, a wiersz udostępniliśmy na Licencji Wolnej Sztuki za zgodą rodziny.

Od dziś na Wolnych Lekturach dostępna jest nowa propozycja dla osób wspierających nas darowiznami – Hordubal Karela Čapka. Książka przez najbliższe 90 dni będzie dostępna jedynie dla osób wspierających darowiznami Wolne Lektury. Zapraszamy do lektury! Aby dołączyć do tego grona i zyskać dostęp do specjalnie przygotowywanych prapremier, należy wesprzeć bibliotekę dowolną kwotą, używając tego formularza.

Bolesław Leśmian, zafascynowany kulturą Wschodu, spisał historię o Ali-babie i czterdziestu zbójcach, którą znajdziecie w tomie Klechdy sezamowe. To zbiór inspirowany tematyką orientalną, opowiada historie zwykłych ludzi, możnych władców oraz nadprzyrodzonych istot. Leśmian porusza ważne tematy jak szczęście, bogactwo, marzenia, honor i miłość, ale ubiera je w barwne szaty opowieści pełnych przygód i magii. Zbiór został wydany w 1913 roku. Od dziś baśń Ali-baba i czterdziestu zbójców dostępna jest na Wolnych Lekturach w formie audiobooka, dzięki współpracy z Andrzejem Petelskim.

W cyklu obrazków z życia epoki zatytułowanych Widma moich współczesnych Stanisław Brzozowski w sposób krytyczny podejmuje wątki nurtujące pokolenie Młodej Polski, aktualne jednak (w nieco innej szacie) również dziś; to m.in. lęk przed mechanizacją i automatyzacją, destrukcyjne oddziaływanie kultury miasta, nierówności społeczne, specyfika tożsamości narodowej Polaków. Myśl Brzozowskiego została tu zaprezentowana w szacie beletrystycznej, bardziej przystępnie niż choćby w Legendzie Młodej Polski, a przy tym okraszona niezrównanym, wielowymiarowym dowcipem.

„Każdego z nas ciągnie myśl w świat szeroki. — Świat! Pomyśleć tylko. Nieznana przestrzeń przed nami. Kraje i ludzie, o których się słyszało w szkołach i czyta się codziennie w gazetach”.

Co robi mężczyzna po czterdziestce, kiedy chce przeżyć drugą młodość? Kupuje harleya! Kupuje motor i wyrusza w rajd po szosach Europy. Harley-Davidson to uznana marka jednośladów o potężnych silnikach, którą doceniono już w Polsce międzywojennej: w takie maszyny wyposażono Policję Państwową oraz Wojsko Polskie. Reportaż z tej podróży został spisany przez Jana Masońskiego i opublikowany pod tytułem Na szlaku Warszawa-Afryka-Warszawa, który udostępniliśmy w kolekcji „Podróż do rzeczywistości”.

Na Wolnych Lekturach od dziś dostępne jest kolejne opowiadane angielskiego pisarza, Oscara Wilde’a. Tym razem zabieramy czytelników w podróż do dziewiętnastowiecznej Anglii. Historię Ducha z zamku Canterville możecie przeczytać lub posłuchać. Audiobook nagrała dla Wolnych Lektur Jan Staszczyk.

W 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim publikujemy pierwszą część kolekcji „Poetki Zagłady”. Składa się na nią 12 wierszy poetek i amatorek w różnym wieku, dających zróżnicowane i przejmujące świadectwo losu ludności żydowskiej pod nazistowską okupacją – świadectwo osobistego doświadczenia, codziennych czynności i uczuć, które były ich udziałem w czasie, gdy wokół zaciskał się krąg śmierci.

W gettach, obozach, kryjówkach, po aryjskiej stronie – kobiety i dziewczynki pisały poetyckie świadectwa losu ludności żydowskiej pod nazistowską okupacją. Są to wierszowane świadectwa osobistego doświadczenia, codziennych czynności i uczuć, które budziła w nich otaczająca rzeczywistość, gdy wokół zaciskał się krąg śmierci. Przez te obrazy przebija też troska wobec losów innych towarzyszek i towarzyszy, podążających w pochodzie ku Zagładzie.

Są to utwory Henryki Łazowertówy Ballada o paczce i Mały szmugler, Heli Blumengraber Do profesorów i Mojej matce!, Poli Braun Przeprowadzka, List do Warszawy, Żyd, Wytwórnia blondynek, Powszedni dzień, Curik a hejm i Matka oraz wierszyk-śpiewanka, którego autorka podała tylko swoje imię i wiek (Elżunia, 9 lat).

Poddaństwo kobiet to jedna z najważniejszych w historii rozpraw na rzecz równego traktowania kobiet. Opublikowana przez angielskiego myśliciela, Johna Stuarta Milla, w roku 1869 książka wywołała burzliwą debatę, dostarczyła ruchowi emancypacyjnemu celnej, uporządkowanej argumentacji, z której wynikały konkretne postulaty: przyznania kobietom praw wyborczych, równego dostępu do nauki, zawodów i urzędów, oparcia prawodawstwa dotyczącego małżeństwa i rodziny na zasadzie równości.

Kolekcja dialogów greckiego filozofa powiększyła się o nową pozycję. Od teraz znajdziecie na Wolnych Lekturach Protagorasa Platona w tłumaczeniu Władysława Witwickiego.

Jaka powinna być edukacja młodzieży? Czy koniecznie konserwatywno-tradycyjna? Czy użyteczność zdobywanej wiedzy w najprostszych sprawach życiowych i interesach to jedyne kryterium jej wartości? Dyskusje trwają — od starożytności. Kwestii tych dotyczy też Protagoras.

Kłopoty pani Doroty Tadeusza Borowskiego pierwszy raz drukiem ukazały się w 1950 r. na łamach tygodnika ,,Wyzwolenie”, a później weszły w skład tomu Czerwony maj. Od dziś dostępne są w wersji cyfrowej na Wolnych Lekturach.