,,Idź prędko pocieszyć piękną Amazydę (…) i opowiadaj jej baśnie dla uśpienia jej niepokoju. Dziewczęta przepadają za baśniami: jedynie baśnie prowadzą w świecie do czegoś”.

„Biały byk” to powiastka filozoficzna Voltaire’a (Woltera) osadzona w egzotycznym, na wpół baśniowym starożytnym Egipcie. Historyjka opowiada o egipskiej księżniczce Amazydzie, która zakochała się w pięknym białym byku, a została zainspirowana fragmentem biblijnej Księgi Daniela o nietypowej karze nałożonej przez Boga na babilońskiego króla. Ze Starego Testamentu pochodzą również postacie egipskiego czarownika Mambresa, galilejskiej wieszczki z Endoru, trójki proroków: Daniela, Ezechiela i Jeremiasza. Występują w niej także znane biblijne zwierzęta: wąż z rajskiego ogrodu Eden, oślica Balaama, wielka ryba Jonasza, kruk i gołąb z arki Noego.

Dla uwidocznienia swojego dystansu i niewiary w rozmaite historie biblijne Wolter zestawia z nimi jako równorzędne, dziejące się w tym samym świecie, mitologiczne opowieści greckie. W główną fabułę wplata także bajki, które wąż opowiadał Amazydzie, będące w istocie ironicznymi podsumowaniami niewiarygodnych dla autora lub gorszących epizodów ze Starego Testamentu.

W efekcie całość opowiastki, mimo osadzenia w konkretnych czasach historycznych i wykorzystania faktycznej geografii starożytnego Egiptu, jest przesycona cudownością i baśniowością, a opowiadana historia przypomina baśnie z Tysiąca i jednej nocy.

Tłumaczenia na język polski dokonał Tadeusz Boy-Żeleński. Opracowanie redakcyjne i przypisy przygotowali Oktawia Caban i Wojciech Kotwica.

Ebook w kilku formatach jest dostępny za darmo na wolnej licencji w bibliotece Wolne Lektury: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/wolter-bialy-byk/

Zapraszamy do wzięcia udziału w kursie pt. Wakacyjna Szkoła Poezji Wolnych Lektur 2023. Poznasz twórczość wybitnych polskich poetek i poetów — dzięki temu będziesz jeszcze lepiej operować słowem pisanym.

Kiedy?

Poniedziałki i czwartki
w godz. 17:00-19:15
Start: 16 sierpnia 2023 r.
Koniec: 4 września 2023 r.

Gdzie?

Zajęcia będą odbywały się online za pośrednictwem naszego kanału YouTube. Możesz brać udział w zajęciach na żywo i zadawać na czacie pytania prowadzącym albo obejrzeć wykład w wybranym przez siebie czasie!

Udział w kursie jest bezpłatny.
Projekt skierowany jest do wszystkich osób powyżej 18 roku życia, zainteresowanych tworzeniem własnej poezji oraz poszerzeniem wiedzy z dziedziny poetyki i literatury.

Program:

Dr Aleksandra Korczak, nauczycielka języka polskiego, etyki i filozofii wyróżniona w konkursie Nauczyciela Roku 2022, dwukrotna finalistka Mistrzostw Polski w Slamie Poetyckim, opowie o jednym z najstarszych utworów poetyckich w języku polskim, czyli o Lamencie świętokrzyskim, a także o poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Tadeusza Różewicza.

Roman Kurkiewicz, krytyk literacki, felietonista i redaktor, przedstawi twórczość Cypriana Kamila Norwida, Czesława Miłosza, Stanisława Barańczaka i Wisławy Szymborskiej.

Grzegorz Uzdański, twórca strony z pastiszami Nowe wiersze sławnych poetów, opowie o poezji Agnieszki Osieckiej, Adama Mickiewicza, Juliana Tuwima i Józefa Czechowicza.

Więcej informacji oraz formularz rejestracyjny znajdziecie na stronie Wolnych Lektur.

Szkoła Poezji to cykl wykładów prowadzonych przez wybitne postaci życia literackiego i autorytety akademickie. Wszystkie wykłady są publikowane na wolnej licencji na naszym kanale na YouTube.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury Kultura – Interwencje. Edycja 2023.

Nasza sytuacja jest fatalna i stale się pogarsza. Od początku tego roku ze wspierania Wolnych Lektur zrezygnowało już 10% darczyńców  — rozumiemy doskonale, że inflacja skłania do obcinania wydatków. Jednocześnie mimo naszych bezustannych prób nie udało nam się uzyskać stabilnego finansowania biblioteki ani od Ministerstwa Kultury, ani Narodowego Centrum Kultury, ani Narodowego Instytut Wolności.

Prawie wszystkie nasze wnioski o dotację zostały odrzucone. Jeden, na wydanie ebooka i audiobooka powieści Goethego, otrzymał połowę kwoty, w związku z czym musieliśmy zrezygnować z nagrania audio. Drugi otrzymał 1/6 dofinansowania, co pozwala nam w tym roku jedynie na uwolnienie 30 wierszy i pięciu powieści. Trzeci — otrzymaliśmy 10% wnioskowanej kwoty, czyli 52 tys. zł, dzięki którym sfinansujemy wyjazdy na festiwale i kilka warsztatów. Łącznie nie zapewniają utrzymania Wolnych Lektur — najważniejszej i najpopularniejszej biblioteki cyfrowej, dostarczającej każdego dnia darmowe książki tysiącom dzieciaków.

Zapraszamy na spotkanie z Bożeną Keff o żydowskich poetkach z gett i obozów w związku z nową publikacją. Wiersze przeczyta Joanna Niemirska.

W 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim chcemy opublikować zebrane wiersze żydowskich poetek – ofiar Zagłady. Trwa zbiórka na ten cel —> szczegóły poniżej. Od najmłodszej dziewięcioletniej autorki czterowiersza – kołysanki, przez nastolatki i dwudziestolatki, które dopiero zaczynały tworzyć, po uznane przedwojenne poetki — dziewczynki i kobiety na bieżąco dawały świadectwo losów ludności żydowskiej pod nazistowską okupacją. Ich twórczość jest dziś jednak praktycznie nieznana.

Gościnią spotkania w Centrum Społeczności Żydowskiej w Warszawie (ul. Chmilena 9a) będzie Bożena Keff – poetka, eseistka, badaczka literatury, wykładowczyni filozofii i etyki, krytyczka filmowa, tłumaczka, publicystka, działaczka społeczna, feministka. Opublikowała m.in.antologię pt. „Tango łez śpiewajcie muzy” – unikatowy wybór wierszy tworzonych w gettach, obozach, w kryjówkach, w leśnych bunkrach, które od zakończenia wojny leżały w zbiorach archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Porozmawiamy o tym, czy opowieść o Zagładzie została zdominowana przez „polskie oko” patrzące na getta z drugiej strony muru. I czy dzięki poezji m.in. Elżuni, Poli Braun, Heli Blumengraber i Henryki Łazowertówny możemy usłyszeć inną, bo żydowską opowieść? A co wnosi do naszej wiedzy wprowadzenie głosu kobiet i ich perspektywy?

Joanna Niemirska, aktorka teatralna i filmowa, przeczyta wybrane przez siebie wiersze z kolekcji.

Spotkanie poprowadzi Maria Świetlik z fundacji Wolnej Lektury, redaktorka kolekcji.

Publikacja powstaje dzięki społecznościowej zbiórce — zachęcamy do włączenia się drobną wpłatą w to upamiętnienie: https://wolnelektury.pl/wesprzyj/teraz/kolekcja-zydowska-80-rocznica-powstania/

Można także wpłacić bezpośrednio na konto:
Fundacja Nowoczesna Polska, ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa
Nr konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wpłaty w USD: PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385
Wpłaty w EUR: PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374; SWIFT: WBKPPLPP
Tytuł przelewu: Darowizna na Wolne Lektury – Poetki Zagłady

W kolekcji opublikujemy co najmniej 30 wierszy jako ebooki, dodamy do nich przypisy, ułatwiające zrozumienie odniesień historycznych młodszym czytelniczkom i czytelnikom, przygotujemy biogramy autorek. Nagramy również część wierszy (lub wszystkie — w zależności od sukcesu zbiórki) i opublikujemy jako audiobooki, dzięki czemu będą dostępne dla osób niewidomych i słabowidzących, a także z dysleksją i dysfunkcjami czytania, wynikającymi z zaburzeń uwagi (w tym ADHD).

Wszystkie utwory zostaną opublikowane na wolnej licencji, dzięki czemu każdy będzie mógł z nich korzystać na różne sposoby, np. w trakcie zajęć lekcyjnych, projektów artystycznych. Do kolekcji dodamy wybrane wiersze Zuzanny Ginczanki spośród już wcześniej opublikowanych na Wolnych Lekturach.

Dzięki dofinansowaniu uzyskanemu z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych uruchomiliśmy na Wolnych Lekturach wyjątkową innowacyjną funkcjonalność — zsynchronizowanie audiobooka z e-książką. Pozwala ona jednocześnie słuchać i śledzić wzrokiem tekst utworu. Czytany przez lektora fragment jest wyróżniony kolorem. Funkcję można uruchomić — oraz wyłączyć — dzięki odtwarzaczowi audio, który pojawił się w naszym widoku Czytaj online.

Synchronizacja warstwy audio z tekstową to wsparcie dla dzieciaków z dysleksją, zaburzeniami uwagi czy motoryki. Ta funkcja ułatwia poruszanie się po tekście (w tym wyszukiwanie cytatów w audiobookach) i koncentrację na lekturze. Pozwoli także na korzystanie w trakcie słuchania ze stworzonych przez zespół redakcyjny Wolnych Lektur rozbudowanych przypisów adekwatnych dla danej grupy wiekowej, a także odniesienia do baz wiedzy i geotagowania. Jest to wartość unikatowa, której nie dostarczają inne wydawnictwa elektroniczne oferujące lektury szkolne. Dzięki temu uczennice i uczniowie z dysfunkcjami i niepełnosprawnościami będą mogli realizować podstawę programową z języka polskiego i mieć dostęp do korzyści płynących z czytania, w tym rozwijać swoje kompetencje intelektualne, społeczne i kulturowe.

Korzystny wpływ nowych technologii, pozwalających na zastosowanie rozwiązań, które sprzyjają osobom ze specjalnymi potrzebami, został opisany przez naukę, a nasz projekt zyskał rekomendację Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, jako taki, który „wspierać będzie rozwój intelektualny i emocjonalny dzieci i młodzieży, a także stanie się pomocą dla nauczycieli i nauczycielek w codziennej pracy dydaktycznej”.

Jako pierwszy tak dostępny audiobook i e-book opublikowaliśmy opowiadanie pt. Wichura Brunona Schulza – zachęcamy do przetestowania! Systematycznie udostępniamy kolejne tytuły — docelowo funkcję tę będą miały wszystkie nasze audiobooki (czyli ponad 1 tys. tytułów!).

Projekt „E-kolekcja lektur szkolnych i klasyki dostępna dla uczniów z niepełnosprawnościami” realizowany jest od 01.01.2022 do 31.03.2023. Dofinansowano ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Wartość dofinansowania: 113 658,45 zł
Całkowita wartość zadania: 146 058,45 zł

Dzięki dofinansowaniu uzyskanemu z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przygotowaliśmy dla bibliotek, z których korzystają osoby niewidome i słabowidzące, pakiet 50 audiobooków nagranych na płyty CD i nośniki pamięci USB z plikami w formacie mp3, DAISY i Epub3 MO. Paczki, zawierające także infografikę, wyjaśniającą zasady korzystania z Wolnych Lektur, wysłaliśmy do ponad 100 bibliotek w całym kraju. Dzięki temu już za kilka dni uczniowie i uczennice oraz dorośli miłośnicy klasyki będą mogli słuchać lektur, czytanych przez doskonałych lektorów na swoich odtwarzaczach.

W ramach projektu „E-kolekcja lektur szkolnych i klasyki dostępna dla uczniów z niepełnosprawnościami” przygotowaliśmy także konwertery DAISY i EPUB3 MO, które oczywiście udostępniamy na wolnej licencji (GNU GPL) na naszym GitHubie.

Chcemy uczcić 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim, publikując zebrane wiersze poetek, które zostały zamordowane w ramach Zagłady. Od najmłodszej, dziewięcioletniej, Elżuni, przez dwudziestolatki, które dopiero zaczynały tworzyć, po uznane przedwojenne poetki, które na bieżąco dawały świadectwo losów ludności żydowskiej pod nazistowską okupacją.

W zbiorze znajdą się wiersze i piosenki m.in. następujących autorek: Pola Braun, Hela Blumengraber, Łaja Cudna i Henryka Łazowertówna.

Zachęcamy do włączenia się w ten wyjątkowy pomysł na uczczenie pamięci o ofiarach Zagłady, ich cierpieniu, bohaterstwie, życiu i przedwczesnej śmierci.

Aby dorzucić się do publikacji, można skorzystać z płatności online przez stronę https://wolnelektury.pl/wesprzyj/teraz/kolekcja-zydowska-80-rocznica-powstania/ lub dokonać przelewu bankowego:

Fundacja Wolne Lektury, ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa
Nr konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wpłaty w USD: PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385
Wpłaty w EUR: PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374; SWIFT: WBKPPLPP
Tytuł przelewu: Darowizna na Wolne Lektury – Poetki Zagłady

Możesz teraz wesprzeć Wolne Lektury, przekazując 1,5% podatku. Wpisz numer KRS 00000 70056 w swój PIT.

Wolne Lektury to darmowe książki, które trafiają do dzieciaków w całej Polsce dzięki innowacyjnej wolnej bibliotece z lekturami szkolnymi i tysiącami e-książek i audiobookami. Naszą misją jest wspieranie dzieci i młodzieży z najuboższych rodzin i miejscowości, w których brakuje księgarń i bibliotek. Chcemy, by miały łatwy i bezpłatny dostęp do e-książek — lektur szkolnych, ciekawych i wartościowych powieści, opowiadań, wierszy. To ważne, ponieważ w 32% domów w Polsce nie ma ani jednej książki (dane Biblioteki Narodowej, 2022).

Wyrównujemy także szanse edukacyjne dzieciaków, dając im łatwy dostęp do obowiązkowych lektur szkolnych. Jesteśmy częścią ruchu wolnego internetu, wolnej kultury i wolnego oprogramowania — publikujemy wyłącznie na wolnych licencjach, bo każdy ma prawo do kultury! Dzięki temu do naszej biblioteki po książki zajrzało w 2022 r. ponad 6,4 mln unikatowych użytkowników!

Jak przekazać 1,5% na Wolne Lektury?
1,5% podatku możesz przekazać w swoim formularzu PIT dostępnym od 15 lutego na stronie https://www.podatki.gov.pl/ lub — jeśli wypełniasz druk samodzielnie — wpisując w odpowiednią rubrykę Twojego formularza nasz numer KRS 00000 70056.

Dołącz do akcji — uwalniamy ukraińską literaturę!

Łesia Ukrainka (1871-1913) jest najbardziej znaną poetką i dramatopisarką tworzącą w języku ukraińskim. Swój pierwszy wiersz napisała mając zaledwie 9 lat i od tej pory doskonaliła swój kunszt. Jako szesnastolatka przełożyła na ukraiński pieśń o Wiliji z „Konrada Wallenroda”.
Wojna przyczyniła się do zainteresowania bogactwem ukraińskiej kultury w Polsce i na zachodzie Europy. Jednak nadal twórczość Łesi Ukrainki jest szerzej nieznana.

Dorzuć się, a zostaniesz umieszczony/-a na liście darczyńców, niezależnie od wysokości wpłaty. Kliknij, by przejść do zbiórki.

Pieniądze ze zbiórki przeznaczymy na przetłumaczenie i publikację na wolnej licencji wyboru utworów Łesi Ukrainki. Dzięki temu w rocznicę inwazji Rosji na Ukrainę trafi do tysięcy czytelniczek i czytelników* i przyczyni się do zbliżenia naszych kultur.

Potrzebujemy 950 zł, by przygotować tłumaczenie, zdigitalizować tę książkę, opracować i bezpłatnie udostępnić w serwisie w wielu formatach. Jeśli do 24 lutego 2023 uda się zebrać pełną kwotę, opublikujemy tę książkę i będzie dostępna dla wszystkich. Wszelkie pozostałe środki przeznaczymy na inne książki czekające na publikację.
—
* Wiersze Tarasa Szewczenki w 2022 r. na naszej stronie przeczytano ponad 11 tys. razy.
Fot. Łesi Ukrainki pochodzi z Wikimedia Commons, domena publiczna.

Pamiętnik Justyny napisany został przez Gustę Dawidsohn-Dränger w krakowskim więzieniu Montelupich pomiędzy styczniem a kwietniem 1943 roku na skrawkach papieru toaletowego. Stanowi niezwykle ważny dokument zagłady Żydów, a zarazem jedno z pierwszych opublikowanych świadectw na ten temat.

Gustę Dawidsohn-Dränger (a. Gusta Dawidson Draenger, a. Gusta Dawidsohn-Draengerowa, pseudonim „Justyna”) jeszcze przed wojną była aktywną działaczką syjonistycznego ruchu młodzieżowego „Akiba”, redagowała także pismo „Ceirim” („Młodzi”). W czasie okupacji niemieckiej została bojowniczką Żydowskiej Organizacji Bojowej. Wraz z mężem, Szymszonem Drängerem, przeprowadziła liczne i śmiałe akcje partyzanckie, wymierzone przeciwko niemieckim okupantom. Oboje zostali aresztowani i prawdopodobnie zamordowani w listopadzie 1943 roku — dokładna data ani miejsce ich pochówku nie są znane.