Biblioteczka filozoficzna Wolnych Lektur powiększyła się dziś o trzy nowe pozycje! Zapraszamy do lektury Myślenia Władysława Witwickiego, Nędzy filozofii Karola Marksa i Wizji Krasińskiego Mariana Zdziechowskiego.
Myślenie:
„Trudno ręczyć za to, co ma na myśli ktoś, kto się wyraża nieściśle” — zauważa autor tej książeczki. Dlatego właśnie jest to lektura bezcenna: pomaga uporządkować własne myślenie. Ale też uchronić się przed niebezpieczeństwami, ponieważ: „Nieraz mętne powiedzenia wyglądają na głębokie, doniosłe prawdy i ludzie wielkie przez to ponoszą szkody”.
Zasłużony dla kultury polskiej tłumacz dzieł Platona, nauczyciel, filozof i psycholog, podjął się tu wyjaśnienia w sposób prosty i przystępny podstawowych terminów filozoficznych. Na końcu zaś umieścił zestaw pytań pozwalający na sprawdzenie i powtórzenie omówionych treści. Publikacja niniejsza może przydać się również na zajęciach z propedeutyki filozofii, która oby zawitała w każdej szkole.
Opracowanie: Aleksandra Sekuła, Wojciech Kotwica, Aleksandra Kopeć-Gryz
Nędza filozofii:
Wydana w 1847 Nędza filozofii stanowi krytykę poglądów ekonomicznych i filozoficznych francuskiego anarchisty Pierre’a Proudhona wyrażonych w książce System sprzeczności ekonomicznych, czyli filozofia nędzy. Rzeczowo, a przy tym uszczypliwie analizując argumenty Proudhona, Marks przedstawia podstawy własnych teorii, które później rozwinął w Kapitale.
W niniejszym wydaniu razem z Nędzą filozofii zamieszczono kilka innych tekstów Marksa. Pierwszy z nich to mowa O wolnym handlu, wygłoszona w Towarzystwie Demokratycznym w Brukseli w związku ze zniesieniem w Anglii ceł na zboże. Przystępne omówienie podstaw ekonomii politycznej, jakim jest Praca najemna i kapitał, powstało na podstawie wykładów Marksa w Niemieckim Towarzystwie Robotniczym i ukazywało się drukiem w kolejnych numerach „Neue Rheinische Zeitung” do czasu zamknięcia tej gazety przez władze. Tekst zatytułowany Proudhon zawiera ocenę dorobku tego autora, dokonaną po jego śmierci na prośbę redakcji jednego z lewicowych pism.
Opracowanie: Wojciech Kotwica, Paulina Choromańska, Aleksandra Kopeć-Gryz
Wizja Krasińskiego:
Największą wartość tych rozważań nad historią literatury i kultury stanowi wpisanie duchowych doświadczeń polskich poetów romantycznych w dzieje myśli europejskiej: postawienie ich wobec refleksji innych filozofów (np. Słowackiego wobec Leibniza i Sołowjowa) oraz m.in. wobec tych fermentów filozoficznych, które zrodziły nurt modernizmu katolickiego.
W niniejszym zbiorze artykułów zasłużony profesor Uniwersytetu Wileńskiego zajmuje się interpretacją irracjonalnej części spuścizny romantyków polskich. Po pierwsze więc — szuka istoty „przedświtowych” wizji historiozoficznych Zygmunta Krasińskiego; po drugie — podejmuje próbę pogłębionego wytłumaczenia i umieszczenia w szerszej perspektywie europejskiej zaangażowania Mickiewicza w towianizm; po trzecie wreszcie — śledzi mistyczną „złotą nić” przeplatającą się przez całą twórczość Słowackiego i łączącą Anhellego z Królem Duchem.
Zaznacza się w tych interpretacjach istotna zmiana stanowiska wybitnego znawcy literatur słowiańskich, który stał się patronem polskiego katastrofizmu. Po dwudziestu latach od publikacji Mesjanistów i słowianofilów Zdziechowski skłonny jest porzucić dawną pozytywistyczną trzeźwość analizy, bardziej zawierzyć poetom – i bardziej ulec ich nastrojowi ducha oraz ich wizjom. Wyznaje, że śmieszą go „ubolewania moje sprzed dwudziestu lat nad tym, iż Słowacki „zagubił swój talent w mrzonkach teozoficznych”.
Opracowanie: Wojciech Kotwica, Aleksandra Sekuła, Aleksandra Kopeć-Gryz
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.