Wesprzyj

Wesprzyj działalność Wolnych Lektur

Przelew:

Fundacja Wolne Lektury
ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125
00-514 Warszawa
Nr konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Tytuł przelewu:
Darowizna na fundację Wolne Lektury

PayPal:

Płatność internetowa:

Wesprzyj bibliotekę internetową
Wolne Lektury

1,5% procent

Logo akcji 1,5%

KRS 0000070056

x

„Szatan z siódmej klasy” na Wolnych Lekturach18 marca 2024 Nowe publikacje Wolne Lektury

Dzięki wsparciu naszych czytelników i czytelniczek mogliśmy opublikować powieść Szatan z siódmej klasy Kornela Makuszyńskiego. Książka od dziś dostępna jest na Wolnych Lekturach.

Adam Cisowski, uczeń przedostatniej klasy warszawskiej szkoły średniej, odkrywa tajemną metodę, według której nauczyciel historii, profesor Gąsowski, wyznacza uczniów do przepytania w danym dniu. Koledzy z klasy Adama są dzięki temu zawsze dobrze przygotowani do odpowiedzi. Niestety pewnego dnia poczciwy profesor Gąsowski popełnia błąd i sprawa wychodzi na jaw.

  WIĘCEJ  

Bolesław Prus o Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza11 marca 2024 Nowe publikacje Wolne Lektury

Słynne studium powieści Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza napisane przez Bolesława Prusa. Autor, choć wielokrotnie podkreśla, że utwór robi wrażenie na czytelniku, polemizuje z obcą sobie koncepcją literatury. Studium ,,Ogniem i mieczem”, powieść z dawnych lat Henryka Sienkiewicza od dziś dostępne jest na Wolnych Lekturach.

  WIĘCEJ  

„Diament radży” Stevensona na Wolnych Lekturach27 lutego 2024 Nowe publikacje Wolne Lektury

Gdy wspaniały diament ze skarbu Kaszgaru trafia do Europy — rozbudza w każdym, w czyje ręce trafi, niezwykłe namiętności. Kradzież klejnotu pociąga za sobą szereg perypetii: bójki, szarpaniny i szaleńcze pogonie po Londynie i Paryżu, a także jeden rozwód i dwa śluby. Ale kto ostatecznie zawładnie bajecznie cennym klejnotem?

Diament radży to opowiadanie klasyka brytyjskiej prozy Roberta Luisa Stevensona, autora m.in. powieści przygodowych (Porwany za młodu, Wyspa skarbów) i pomniejszych fabuł (jak Doktor Jekyll i pan Hyde), które na stałe weszły do kanonu literatury europejskiej. Na Wolnych Lekturach znajdziecie tę książkę w tłumaczeniu Bertolda Merwina.

  WIĘCEJ  

Kolejna powiastka Woltera na Wolnych Lekturach12 lutego 2024 Nowe publikacje Wolne Lektury

Biblioteczce filozoficznej udostępniliśmy nowy utwór. „Człowiek o czterdziestu talarach” to nietypowa, wielotematyczna i niejednolita narracyjnie powiastka filozofa, publicysty i ciętego polemisty epoki oświecenia. Tekst przetłumaczył Tadeusz Boy-Żeleński.

  WIĘCEJ  

„Mąż i żona” Aleksandra Fredry na Wolnych Lekturach29 stycznia 2024 Nowe publikacje Wolne Lektury

Mąż i żona to frywolna, zuchwała komedia napisana przez dwudziestokilkuletniego Aleksandra Fredrę, obracająca się wokół tematu miłości, romansu i zdrady. Dramat od dziś dostępny jest na Wolnych Lekturach.

Rzecz dzieje się w jednym miejscu: w mieście, w domu hrabiego Wacława i jego żony Elwiry. Zaniedbywana w małżeństwie, spędzająca całe dnie w domu Elwira romansuje z Alfredem, serdecznym przyjacielem swego męża. Hrabia Wacław, lew salonowy, w myśl swojej zasady, że nawet po zawarciu małżeństwa „mężczyźnie wszystko pozwolone”, szuka przygód erotycznych i zdradza żonę z jej rezolutną pokojówką i powierniczką Justysią. Swoje względy okazuje Justysi także niestały kochanek Alfred, nieco już znudzony Elwirą.

Prapremiera Męża i żony miała miejsce 29 kwietnia 1822 roku we Lwowie. Na scenie Warszawy sztuka pojawiła się rok później. Do jej wystawienia doprowadził Franciszek Kisieliński, rówieśnik i przyjaciel Aleksandra Fredry z czasów służby w wojsku, pośredniczący w jego imieniu w rozmowach z Teatrem Narodowym. Po premierze pisał do Fredry: „Sztuka ogólnie się podobała, oklaski zbierała częste, a po jej ukończeniu żądano widzieć autora i wymieniono Ciebie. (…) Do poszczególnej opinii o komedii »Mąż i żona«, to jest dobrą, zabawną i dowcipną, to jej tylko wszyscy zarzucają, że jest nadto wolną i ja się obawiam bardzo, aby ministrowi oświecenia nie przyszła chętka zakazać jej grania. Stare kwoki są zgorszone…”.

Za gorszące uważano szczególnie brak jednoznacznego morału w finale, który potępiałby niewierność, szczególnie małżeńską, i pochwalał cnotę. Pierwotnie sztuka kończyła się sceną z udziałem całej czwórki oszukujących się nawzajem postaci czworokąta. Hrabia, jako sędzia moralności, obarczał całą winą Justysię i zapowiadał odesłanie jej do klasztoru. Dla pozostałej trójki wszystko zostaje po dawnemu.

Taka wersja zakończenia sztuki znalazła się w pierwszym wydaniu komedii Fredry (Wiedeń 1826), a także w czterech wydaniach dzieł Fredry, które ukazały się za jego życia. Natomiast w pierwszym wydaniu pośmiertnym (Warszawa 1880) zamiast niej pojawiła się zupełnie inna, krótsza scena finałowa, z udziałem tylko Wacława i Alfreda. Tak radykalnej zmianie nie towarzyszył żaden komentarz redakcyjny. Sprawa dwóch różnych zakończeń sztuki wywołała gorącą dyskusję pomiędzy znawcami Fredry: profesorem Eugeniuszem Kucharskim i Tadeuszem Boyem-Żeleńskim, prowadzoną na łamach „Wiadomości Literackich”. Swoje felietony, będące jej częścią, zawarł Boy-Żeleński w zbiorze Obrachunki fredrowskie.

Publikacja Wolnych Lektur została przygotowana na podstawie komedii z roku 1880.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Michał Orzechowski.

Poemat „Łąka” Bolesława Leśmiana na Wolnych Lekturach22 stycznia 2024 Nowe publikacje Wolne Lektury

22 stycznia tego roku przypada 146. rocznica urodzin Bolesława Leśmiana, uznawanego za najbardziej nowatorską, najoryginalniejszą i najbardziej skrajną indywidualność twórczą literatury polskiej XX wieku. Z tej okazji postanowiliśmy uzupełnić katalog Wolnych Lektur o poemat Łąka.

Łąka, tytułowy poemat z drugiego, wydanego w 1920 r. tomu wierszy Bolesława Leśmiana, równie pięknym jak mocnym akcentem zamyka ów zbiór, stanowiący ważne artystyczne credo jednego z najoryginalniejszych twórców w historii literatury polskiej. Utwór ma charakter sielski, baśniowy, a zarazem metafizyczny i mistyczny. Cała natura upostaciowiona została w łące „szumnej od istnienia”, upragnionej, rodzącej pożądanie, by zatracić się w niej i z nią zjednoczyć.

  WIĘCEJ  

Tuwim, Makuszyński i Gałczyński przechodzą do domeny publicznej! Świętujemy!29 grudnia 2023 Nowe publikacje Wolne Lektury

fot. Wikimedia Commons, domena publiczna, autor zdjęcia K.I. Gałczyńskiego — Henryk Hermanowicz.

Już od 1 stycznia 2024 r. wszystkie dzieła trzech wybitnych twórców, na których wychowały się pokolenia polskich dzieci, wejdą do domeny publicznej. Fundacja Wolne Lektury przygotowała z tej okazji ebooki z najpopularniejszymi wierszami Juliana Tuwima, poematem Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i powieścią Kornela Makuszyńskiego.

— Zaraz po ostatnim uderzeniu noworocznego zegara zajrzyjcie na stronę wolnelektury.pl i sprawdźcie, czy Wasze ulubione utwory Tuwima, Gałczyńskiego i Makuszyńskiego znalazły się już w bibliotece wolnych ebooków — zachęca Maria Świetlik, dyrektorka ds. rozwoju fundacji. — Ebooki możecie od razu przeczytać, pobrać na swój telefon albo czytnik, wysłać mailem, udostępnić lub wydrukować. Wszystkie elementy opracowania udostępniamy na wolnej licencji, by każda osoba mogła się cieszyć najlepszą polską literaturą i dzielić tą radością z innymi — zachęca.

Domena publiczna to część dobra wspólnego, w której znajdują się te utwory, które powstały przed wprowadzeniem systemu praw autorskich — czyli większość kulturowego dziedzictwa ludzkości. Do domeny publicznej przechodzą również te utwory, które były objęte monopolem prawnoautorskim, ale od śmierci ich twórczyni lub twórcy minęło już 70 lat. Kornel Makuszyński zmarł 31 lipca 1953 r., Konstanty Ildefons Gałczyński 6 grudnia, a Julian Tuwim 27 grudnia tego samego roku, co oznacza, że 1 stycznia 2024 r. wygasają majątkowe prawa autorskie do ich twórczości i od tego dnia każdy może z nich korzystać, pamiętając o podaniu imienia i nazwiska autora oraz tytułu utworu. 

Do domeny publicznej przechodzą 1 stycznia również dzieła innych znanych twórców, w tym dwóch noblistów: rosyjskiego poety i prozaika Iwana Bunina oraz amerykańskiego dramaturga Eugene’a O’Neilla, a także m.in. Elsy Beskow, szwedzkiej autorki dla dzieci, Marjorie Rawlings, laureatki nagrody Pulitzera za powieść The Yearlings, czy Rachilde, francuskiej pisarki i dramaturżki cenionej za dekadencką powieść Monsieur Vénus.

— Ludzie od tysięcy lat zapisują swoje myśli, uczucia, opowieści i każda i każdy z nas wzrasta, czerpiąc z tego bogactwa minionych pokoleń. Na tym właśnie polega wyjątkowa zdolność naszego gatunku do rozwoju. Nie musimy odkrywać wszystkiego wciąż na nowo, bo możemy uczyć się od innych i to także tych, którzy nie żyją już od setek lat. Dlatego wygasanie praw wyłącznych, które powstrzymują ten naturalny obieg kultury, i uwalnianie kultury to powód do świętowania — wyjaśnia Maria Świetlik i zaprasza do odwiedzania e-biblioteki Wolne Lektury.

„Dziennik podróży do Tatrów” Seweryna Goszczyńskiego na Wolnych Lekturach18 grudnia 2023 Nowe publikacje Wolne Lektury

Dziennik podróży do Tatrów jest jednym z pierwszych utworów poświęconych tym górom i ich okolicy w polskiej literaturze — jego autor, Seweryn Goszczyński, zapoczątkował modę na „góralszczyznę” oraz Tatry na prawie sto lat przed Tetmajerem, Kasprowiczem i Witkacym. Od dziś książka dostępna jest w kolekcji „Podróż do rzeczywistości”.

  WIĘCEJ  

Nowe pozycje w kolekcji „Podróż do rzeczywistości”14 grudnia 2023 Nowe publikacje Wolne Lektury

W kolekcji „Podróż do rzeczywistości”, którą tworzymy już od 3 lata, udostępniliśmy dzisiaj trzy pamiętniki zgłoszone do konkursów organizowanych przez Instytut Gospodarstwa Społecznego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Pomysłodawcą najważniejszych z nich był prekursor i jeden z twórców polskiej socjologii, Ludwik Krzywicki, kierownik Instytutu. Idea konkursów na pamiętniki zrodziła się z dążenia do uzyskania opisu warunków życia warstw najuboższych, szczególnie podczas wielkiego kryzysu gospodarczego lat 30., opisu pochodzącego bezpośrednio od osób najbardziej dotkniętych przez załamanie ekonomiczne. Dziś prezentujemy Wam pamiętniki trzech kobiet pierwotnie opublikowane w tomach Pamiętniki chłopów oraz Pamiętniki bezrobotnych.

  WIĘCEJ  

Nowość dla przyjaciół Wolnych Lektur – „Ulica Conrada” Wojciecha Orlińskiego4 grudnia 2023 Nowe publikacje Towarzystwo Przyjaciół Wolnych Lektur Wolne Lektury

Futurystyczne opowiadanie Ulica Conrada Wojciecha Orlińskiego stanowi odprysk pomysłu na powieść o pandemii. Powieść nie powstała, gdyż rzeczywistość i światowa ekspansja pewnego sławnego wirusa pokrzyżowały te plany: nie warto już było zapewne dolewać oliwy do ognia. Opowiadanie od dziś przez kolejne 90 dni dostępne jest na Wolnych Lekturach dla osób wspierających nas darowiznami. Zapraszamy do lektury! Aby dołączyć do tego grona i zyskać dostęp do specjalnie przygotowywanych prapremier, należy wesprzeć bibliotekę dowolną kwotą, używając tego formularza.

  WIĘCEJ