Awantury arabskie to zbiór pięciu humorystycznych opowiadań dla dorosłych, stylizowanych na wschodnie baśnie i legendy z tysiąca i jednej nocy, opublikowany po raz pierwszy w roku 1913.

Awantury arabskie powstały we wczesnym okresie twórczości Kornela Makuszyńskiego, kiedy mieszkał we Lwowie i publikował przede wszystkim felietony, recenzje literackie i teatralne oraz humoreski, nowele i opowiadania. Choć już wtedy pisał bajki dla dzieci, np. Szewc Kopytko i kaczor Kwak, większość jego tekstów sprzed pierwszej wojny światowej adresowana była do dorosłych i odeszła w zapomnienie. Pisaniem książek dla młodzieży, które przyniosło mu trwającą do dziś popularność, Makuszyński zajął się dopiero w latach dwudziestych.

W kolejnych, powojennych pokoleniach, z powodu niezmiennie lubianych i wielokrotnie ekranizowanych powieści dla młodzieży, jak również komiksów i filmów animowanych dla dzieci o Koziołku Matołku, Kornel Makuszyński coraz częściej zaczął być kojarzony wyłącznie jako twórca książek dla młodych czytelniczek i czytelników. W połączeniu z humorystycznym charakterem opowiadań z Awantur arabskich, stylizowanych na wschodnie baśniowe opowieści, spowodowało to, że na półki księgarni i bibliotek trafiają one niekiedy do działu literatury dziecięcej i młodzieżowej.

Jednak w lekkich, pełnych humoru, groteski i satyry historyjkach, rozgrywających się w fantastycznej scenerii egzotycznego Bliskiego Wschodu, pojawiają się nieodpowiednie dla młodego czytelnika szczegóły obyczajowe i wyraźny seksizm. Makuszyński, który jako jeden z pierwszych w literaturze światowej uczynił głównymi bohaterkami powieści rezolutne, niezależne, nowoczesne dziewczęta, przeżywające zwariowane przygody (Panna z mokrą głową, Szaleństwa panny Ewy) — o dziwo! — we wszystkich Awanturach arabskich przedstawia dorosłe, dojrzałe kobiety wyłącznie w negatywnym świetle, jako niewierne, nadmiernie gadatliwe, nieufne i kłamliwe. Zbyt często powtarzane kpiny i lekceważący stosunek do kobiet, na co, co prawda, w czasach autora było dużo większe społeczne przyzwolenie, wywołują dziś pewien niesmak. Nie sposób jednak zaprzeczyć, że poza tą wadą Awantury arabskie pozostają zabawną i ciekawą lekturą dla dorosłego czytelnika.

Aż do piątej edycji, z roku 1927, ostatniej za życia autora, Awantury arabskie zawierały jeszcze dwie, kończące tomik nowele: Ostatni Centaur oraz Z nowych dni: Złotowłosa dziewczynka. Ponieważ tematyką i nastrojem zupełnie odbiegają od reszty opowiadań i od tytułu zbioru, w kolejnych wydaniach Awantur arabskich zwykło się je pomijać. Złotowłosa dziewczynka została wykorzystana przez autora jako ostatni rozdział opublikowanej w roku 1925 wspomnieniowej powieści Bezgrzeszne lata.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Wojciech Kotwica, Suri Stawicka.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.