Na Wolnych Lekturach udostępniliśmy kolejny utwór napisany przez Selmę Lagerlöf, pierwszą kobietę uhonorowaną literacką Nagrodą Nobla. W kolekcji literatury skandynawskiej znajdziecie od dziś opowiadanie Kazanie babki.

A gdyby tak kobiety weszły na ambony, aby wygłaszać kazania? Ależ po cóż miałyby to robić, przecież wszystko, co chcą powiedzieć one, mogą powiedzieć ci, którzy zajmowali się tym dotąd — i zrobią to przecież lepiej, bo mają już doświadczenie, wprawę…

Kazanie babki, choć na pierwszy rzut oka skupia się na historii rodzinnej, odnosi się do doświadczeń kobiet w kulturze patriarchatu. Na metapoziomie odczytać je można jako kazanie samej Selmy — potępia ono społeczną niesprawiedliwość oraz niesie ze sobą nadzieję na lepszą przyszłość dla kobiet. Głos kobiety jako autorytetu moralnego przełamuje patriarchalną normę i stanowi tym samym symboliczną rewolucję, nadając rzeczywistości kobiecą narrację.

Kazanie babki napisała jedna z najbardziej znanych szwedzkich pisarek, pierwsza kobieta uhonorowana literacką Nagrodą Nobla. Utwór powstał w 1923 roku i wchodzi w skład zbioru Från skilda tider II (1945), zawierającego przede wszystkim utwory opublikowane w prasie oraz te, które wydane zostały dopiero po śmierci Lagerlöf. Na kartach drugiego tomu zbioru oprócz Kazania babki znalazły się teksty o wątkach autobiograficznych, osobiste zapiski, opisy natury, a także komentarze do aktualnych wówczas problemów.

Przekład jest wspólnym dziełem uczestników warsztatów tłumaczeniowych zorganizowanych przez Towarzystwo Selmy Lagerlöf oraz Katedrę Nordystyki UJ w ramach Sympozjum Selma Lagerlöf w Polsce i w Ukrainie, które odbyło się w maju 2024 roku w Krakowie.

Tłumaczenie: Weronika Dolata, Roman Kraiński, Weronika Muzyczka, Katarzyna Nowak, Agnieszka Olczyk, Justyna Stekla, Jagoda Wójcik.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła.