Z przyjemnością informujemy, że na stronie Dokumenty opublikowaliśmy sprawozdania fundacji Wolne Lektury za rok 2022.

***

Kochani Przyjaciele, Czytelnicy, Współpracownicy i Sympatycy
Z przyjemnością przekazujemy w wasze ręce sprawozdanie za 2022 rok. To było niezmiernie
ciekawe dla nas 12 miesięcy – pierwszy rok po pandemicznych lockdownach, podczas którego
wróciliśmy do naszego biura i z ogromnym zapałem wzięliśmy się za zupełnie nowe wyzwania.
Wraz z końcem 2022 roku doszło do ważnej zmiany – fundacja zmieniła nazwę na Wolne Lektury.

Już od wielu lat większość naszych partnerów i przyjaciół kojarzyło nas jako Wolne Lektury, a
oficjalna nazwa fundacji była używana w zasadzie tylko przy podpisywaniu umów. Dodatkowo pod poprzednią nazwą bywaliśmy błędnie kojarzeni z różnymi inicjatywami politycznymi, podczas gdy naszą fundamentalną zasadą jest służba wszystkim czytelnikom, niezależnie od ich poglądów politycznych. Ujednolicenie nazwy fundacji i biblioteki ma aspekt praktyczny, ale także symboliczny. Po 16 latach od uruchomienia strony wolnelektury.pl biblioteka Wolne Lektury to coś więcej niż projekt. To nasze życie, pasja i miłość. Cieszymy się, że jesteśmy przydatni tak wielu młodym i dorosłym czytelnikom.

Zmiana nazwy na fundacja Wolne Lektury nie ma praktycznego znaczenia dla naszych partnerów i darczyńców. Wszystkie dotychczasowe umowy zachowują ważność i nie wymagają aneksowania. Nie zmieniły się numery KRS, REGON, NIP i rachunków bankowych. Wszystkie nowe umowy będą już zawierane pod nową nazwą.

Wraz ze zmianą nazwy zmienił się także skład Rady Fundacji. Po wielu latach wspierania nas Artur Kurasiński postanowił oddać się kolejnym wyzwaniom. Jednocześnie Rada wzbogaciła się o dwie osoby, które były naszymi przyjaciółmi „od zawsze”. Dorota Górecka-O’Connor pracowała z nami przez blisko 10 lat, także jako wiceprezeska fundacji, a Krzysztof Urbański był członkiem zespołu, który w 2007 roku przygotowywał system redakcji i publikacji książek (z którego, po licznych modernizacjach, korzystamy do tej pory!). Jesteśmy wdzięczni wszystkim za wsparcie, jakiego nam udzielają, tym bardziej że wszyscy członkowie rady robią to pro publico bono.

Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy w 2022 roku wsparli nas 1% podatku, darowizną stałą bądź jednorazową. Bez waszego wymiernego, finansowego wsparcia utrzymanie i rozwój biblioteki byłyby niemożliwe. Darowizny stanowią 1/3 budżetu fundacji, ale bez nich nasza działalność byłaby po prostu niewykonalna – żeby otrzymać pieniądze ze środków publicznych trzeba dysponować co najmniej 20% wkładem własnym. Innymi słowy – to Wasze darowizny sprawiają, że możemy pozyskać dodatkowe pieniądze i tak dużo zrobić.

W zeszłym roku opublikowaliśmy kolejne dziesiątki książek w kilkunastu kolekcjach. Szczególną dumą napawa nas, że udało się uzupełnić braki wśród lektur szkolnych, z których obecnie niemal wszystkie są dostępne także jako audiobooki. Młodzież przystępująca do egzaminu ósmoklasisty znajdzie u nas wszystkie wymagane lektury (poza jedną, która niestety jest objęta prawami autorskimi i nie możemy jej udostępnić z powodów prawnych). Udało się także zamówić kilka tłumaczeń na potrzeby Wolnych Lektur – to kosztowne, ale czasami po prostu nie ma dostępnego tłumaczenia na język polski książki, która w oryginale przeszła do domeny publicznej.

Podjęliśmy decyzję o zamknięciu projektu Prawo Kultury poświęconego edukacji prawnoautorskiej. Pozyskiwanie środków na te działania stało się wyjątkowo trudne, a i my woleliśmy poświęcić nasze ograniczone siły bibliotece Wolne Lektury. Ciągle dostępna jest baza wiedzy na stronie prawokultury.pl, ale nie dodajemy już nowych materiałów i nie organizujemy wydarzeń. Nie oznacza to oczywiście, że zmieniliśmy zasady dotyczące naszych działań – jesteśmy organizacją ruchu wolnej kultury, do wszystkich naszych publikacji stosujemy rekomendowaną przez Free Software Foundation licencję Free Art License i twardo stoimy przy naszych ideałach. Udało nam się za to rozwinąć jeden z naszych projektów edukacyjnych – Szkołę Poezji Wolnych Lektur. Na naszym kanale YouTube znajdziecie już ponad 100 godzin wykładów najwybitniejszych literaturoznawców w Polsce z różnych dziedzin związanych z książką: od kreatywnego pisania, przez historię literatury, aż do poetyki i analizy tekstu literackiego. Cieszyły się one dużym powodzeniem, dlatego w 2023 będziemy kontynuować te działania.

Obserwujemy zmieniającą się rzeczywistość i staramy się wyprzedzać rynkowe trendy. Dzięki pracom technologicznym prowadzonym w zeszłym roku już teraz możecie testować zupełnie nowy wygląd i strukturę strony biblioteki, a w najbliższym roku pojawią się dzięki temu zupełnie nowe możliwości. Już niedługo naszych audiobooków będzie można słuchać i czytać jednocześnie, korzystając z funkcji książki synchronizowanej!

Z ogromną ciekawością powitaliśmy pojawienie się pierwszych faktycznie użytecznych serwisów AI, które, jak sądzimy, zrewolucjonizują wiele dziedzin kreatywnych. W połowie 2023 roku będziemy zapewne mogli pokazać pierwszy nasz projekt – system wsparcia dla osób szukających najciekawszych książek dla siebie. Wiemy, że w przyszłości zmiany związane z silnikami AI zajdą wszędzie – od redakcji i tłumaczeń tekstów, przez produkcję audiobooków, aż do projektowania serwisów internetowych. Żyjemy w ciekawych czasach i przyszłość wiele nam obiecuje. Najważniejsze jednak to nie zapominać, że kiedy ciekawe wydarzenia pędzą jedno za drugim, tym bardziej każdy z nas potrzebuje kilku godzin spokoju i relaksu. Z książką.

Paulina Choromańska i Jarosław Lipszyc

Zarząd fundacji Wolne Lektury