W kolekcji „Podróż do rzeczywistości” udostępniliśmy dzisiaj kolejną pozycję – zapraszamy do lektury Pamiętników o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich Wojciecha Dembołęckiego.

Pamiętniki o lisowczykach… ks. Dembołęckiego — jak również kilka przypisywanych mu drobniejszych dzieł o niepewnym autorstwie — stanowią apologię kontrowersyjnej formacji lekkiej jazdy najemnej, znanej zarówno z błyskotliwych zwycięstw, jak i z rabunków i zagrożenia, jakie lisowczycy stanowili dla ludności cywilnej.

Dzieło Dembołęckiego stara się neutralizować te zarzuty, podkreśla dzielność żołnierzy, wręcz próbuje uczynić z nich narzędzie Opatrzności Bożej, jedyny ratunek dla katolickiej dynastii Habsburgów, a nawet — żołnierzy, których działania stanowią odzwierciedlenie kolejnych czytań z Ewangelii.

Wcześniej Pamiętniki… opowiadają o kilku wydarzeniach historycznych. (1) O pierwszej odsieczy wiedeńskiej — wyprawie lisowczyków, która odciągnęła od Wiednia wojska zbuntowane przeciw cesarzowi Ferdynandowi II Habsburgowi. Można powiedzieć, że odwróciło to losy wojny trzydziestoletniej, dając Habsburgom czas na zgromadzenie sił. (2) O bitwie na Białej Górze, która wtrąciła Czechów w wielowiekową zależność od Habsburgów. (3) O udziale lisowczyków w bitwie pod Chocimiem. (4) O ich działaniach na służbie cesarskiej w Rzeszy niemieckiej. Publikacja uzupełniona jest o dodatki, tłumaczące cytowane w Pamiętnikach… listy łacińskie, posłowie XIX-wiecznego wydawcy Szczęsnego Morawskiego oraz o wyimki z archiwów miasta Biecza, przedstawiające lisowczyków ze strony, którą ks. Dembołęcki starał się przemilczeć.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Paweł Kozioł.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.