Od dziś na Wolnych Lekturach dostępna jest kolejna pozycja dla darczyńców i darczynek, którzy wspierają bibliotekę finansowo. Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale, wodewil autorstwa Wojciecha Bogusławskiego z muzyką Jana Stefaniego, wystawiony po raz pierwszy prawdopodobnie 1 marca 1794 r. w Teatrze Narodowym w Warszawie, uchodzi za pierwszą polską operę narodową. Jej akcja rozgrywa się w podkrakowskiej Mogile i koncentruje się wokół sporu tytułowych Krakowiaków i Górali, którego tłem jest historia miłosna.

Książka przez najbliższe trzydzieści dni będzie dostępna w ramach prapremiery dla osób wspierających darowiznami Wolne Lektury. Zapraszamy do lektury! Aby dołączyć do tego grona i zyskać dostęp do specjalnie przygotowywanych prapremier, należy wesprzeć bibliotekę dowolną kwotą, używając tego formularza.

Premiera opery miała miejsce na miesiąc przed przysięgą Kościuszki i zgromadziła polskie elity. Libretto oparte zostało na założeniach opery późnoklasycystycznej. Tekst zaginął na wiele lat i został odnaleziony dopiero w 1929 r. przez Leona Schillera, który określił go mianem ,,polskiej opery narodowej”. Zważywszy napiętą sytuację polityczną przed trzecim rozbiorem Polski, tekst obecnie uchodzi za mistrzostwo aluzji; pojawiają się tutaj moralitety, skrywające elementy niepodległościowe, słowa ,,Wolność” i ,,Całość”, topos ,,słowiańskiej gościnności” i szlacheckiego ,,umiłowania poprzestawania na małym”. Polityczne konotacje, komediowe perypetie miłosne i wątek walki Krakowiaków z Góralami ukazują strukturę społeczeństwa przed trzecim rozbiorem, kiedy to opera pełniła istotne funkcje propagandowe i kulturalne.

Dramat Wojciecha Bogusławskiego po raz pierwszy został wystawiony w roku 1794 jako Cud, czyli Krakowiacy i Górale. Dopiero dwa lata później pojawił się w tytule dodatek ,,mniemany”.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Aleksandra Sekuła, Elżbieta Sekuła.

Zgodnie z tradycją dziś poprzednia prapremiera została udostępniona dla wszystkich czytelników i czytelniczek Wolnych Lektur. Zapraszamy do lektury pierwszego polskiego tłumaczenia powieści-eseju filozoficznego autorstwa Olafa Stapledona, wybitnego ojca współczesnej fantastyki. Sprawca Gwiazd w tłumaczeniu Pawła Dembowskiego czeka na Was na Wolnych Lekturach.