Szaleństwo Almayera to pierwsza z powieści Josepha Conrada, rozgrywająca się w egzotycznej scenerii tropikalnej wyspy Borneo. Romansowo-przygodowa fabuła koncentruje się na życiu holenderskiego kupca Kaspara Almayera i jego relacji z córką Niną, pochodzącą ze związku z miejscową Malajką. Powieść w tłumaczeniu Anieli Zagórskiej od dziś dostępna jest na Wolnych Lekturach.

W roku 1886 Conrad, który od dziesięciu lat pływał na brytyjskich statkach handlowych, początkowo jako zwykły marynarz, a po zdaniu egzaminu jako oficer, otrzymał obywatelstwo Wielkiej Brytanii i niedługo potem patent kapitański. Przyjął stanowisko pierwszego oficera na statku udającym się na indonezyjską wyspę Jawę, po czym przez kilka miesięcy pływał jako drugi oficer na niewielkim parowcu kursującym pomiędzy Singapurem a wybrzeżami Borneo, Celebesu i okolicznych wysp. Okres służby na tym statku i podróży wzdłuż brzegów i rzekami w głąb wysp Archipelagu Malajskiego miał największy wpływ na późniejszą twórczość literacką Conrada. W styczniu 1894 roku, nie zrobiwszy kariery ani majątku, Joseph Conrad zrezygnował z pracy w marynarce i do końca życia utrzymywał się z pisarstwa. Ukończył rozpoczętą pięć lat wcześniej powieść Szaleństwo Almayera i w roku 1895 wydał ją drukiem.

Do napisania o tragicznych losach Europejczyka, który utknął samotny w tropikach, z upływem lat traci marzenia i nadzieje, aż wreszcie pozostaje mu tylko jedno pragnienie: zapewnienia szczęścia swojej córce, pół-Malajce, zdobycie dla niej majątku, który pozwoli na wyjazd do Europy i zapewnienie jej tam odpowiedniej pozycji społecznej – zainspirowała pisarza postać rzeczywistej osoby. Pierwowzorem tytułowego bohatera był Charles William Olmeijer, holenderski przedsiębiorca, który od kilkunastu lat mieszkał nad rzeką w głębi Borneo, odcięty od cywilizacji. Podczas rejsu Conrad, cały czas zajęty swoimi obowiązkami, pozostawał na statku lub w porcie i raczej nie poznał Olmeijera zbyt dobrze, więcej o nim zapewne usłyszał. W swoich wspomnieniach uznał jednak: ,,Gdybym nie poznał dość dobrze Almayera, prawie na pewno ani jedna moja linijka nigdy nie ukazałaby się drukiem”.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Monika Myszkowska, Aleksandra Tarnowska.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.